29 KASIM 2021

Yaşam döngüsü nefes almakla başlar. Ardından gelişen ilk refleks açlık refleksidir ve yemek yeme ile enerji alımı başlar. Elektriksel ileti ile çalışan insan bedeni açık bir sistem olmakla beraber enerji alım ve atımının dengesi ile vital kalır. Sadece oksijen ve besin ile değil oral, solunumsal, rektal, dermal, parenteral ve mental olarak bedene alınan her uyarı bir seri reaksiyona uğrar. Metabolik süreçlerin sonunda kullanılacak olan moleküller kullanılır ve kullanılamayacak olanlar atılım yolaklarına ayrışır ki reaksiyonlardan çıkan atılım ürünlerine metabolit adı verilir. Bu metabolitlerin atılım yolları detoksifikasyon sistemleridir; Bağırsaklar, böbrekler, akciğerler, deri, lenf damarları ve karaciğerdir. Bağırsaklardan gaita, böbreklerden idrar, akciğerlerden ekspirasyon havası, deri aracılığı ile ter bedenin temizlenmesini sağlar. Lenfatik sistem anatomik olarak kan damarlarına paralel seyreden damar sistemidir. Karaciğer ise temel metabolizma organıdır, bedenin fabrikası olarak tanımlanır. Karaciğer bu görevi ile bağırsakların destek organıdır. Alım ve atım dengesinin normal olması ile kalitesi yüksek yaşamlar her bireyin ve koruyucu hekimliği temel hedefidir.

Alım ve atılım dengesi bozulursa bedenin metabolik reaksiyonları sonucunda atılması gereken metabolitler, ekstraselüler alanda birikmeye başlar. Asit, hidrojen (H⁺) iyonu verebilme özelliğine sahip demektir. Asit-baz dengesi, ortamda H+ konsantrasyonunun dengesidir ve vücut bu dengeyi dar sınırlar içinde tutmak için çok sayıda reaksiyonu geliştirir. Metabolik süreçlerle bikarbonat (HCO3) konsantrasyonunun azalması, solunumsal nedenlerle karbondioksitin (CO2) konsantrasyonunun artması, Henderson-Hasselbalch denklemine [H2O + CO2 ↔ H2CO3 ↔ H+ + HCO3] göre hidrojen artışı ile paraleldir. Hidrojen iyon konsantrasyonunun artmasına asidoz denir. Biriken metabolitler asidik özellikte olduğu için oluşan, labaratuar olarak ancak disfonksiyon düzeyindeki bu asidoz tablosuna latent asidoz adı verilir. Latent asidoz fizyopatolojik olarak bir prehastalık dönemdir.